Dokładnie 73 lat temu Polska Rzeczpospolita Ludowa "wymieniła się" terenami przygranicznymi ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. Bez tej transakcji nie byłoby w naszych granicach Ustrzyk Dolnych, a także części dorzecza dolnego Sanu od Smolnika po Solinę. W pierwotnych ustaleniach wielkich mocarstw po drugiej wojnie światowej ten teren przypadł ZSRR.
Wszystko zmieniło odkrycie polskich geologów w trójkącie trzech rzek: Bugu, Sołokiji oraz Huczwy. To na tym terenie, który po drugiej wojnie światowej, wrócił do Polski znaleziono bogate złoża węgla kamiennego. Józef Stalin zdecydował, że "czarne złoto" nie może być w rękach Polaków i należy zrobić korektę przebiegu granicy. Jak to wyglądało w praktyce? Oficjalnie to strona polska wystąpiła o zmianę granic. Jak napisał w swojej książce "Polska od roku 1944. Najnowsza historia" Witold Sienkiewicz, inicjatywę motywowano chęcią włączenia "do terytorium Polski wschodniego dorzecza górnego Sanu i wybudowania zbiornika wodnego zapobiegającego powodziom, podobnym do tej z 1934 roku". Bez tej korekty nie byłoby Jeziora Solińskiego.
Rozumiemy, budowa zapory była ważna, ale przecież można dokonać wymiany na inny skrawek ziemi. Polscy komuniści musieli słuchać Stalina, a cenny fragment "kolana Bugu" był łakomym kąskiem dla Sowietów. Przez to miejsce przebiegała także linia kolejowa łącza Kowel z Lwowem. Po wymianie wszystko byłoby w rękach ZSRR. Rozmowy o wymianie zostały zakończone 14 lutego 1951 roku, a umowa została podpisana 15 lutego.
- Zgodnie z podpisaną wtedy umową oddaliśmy cztery gminy: Krystynpol, Bełz, Chorobrow i Uhnów oraz fragmenty trzech kolejnych: Warąża, Dołhobyczowa i Tarnoszyna. W zamian otrzymaliśmy fragment przedwojennego powiatu leskiego, obejmujący część dorzecza dolnego Sanu od Smolnika po Solinę z Ustrzykami Dolnymi oraz wyczerpanymi złożami ropy.
- wskazuje portal wielkahistoria.pl.
Źródło: ciekawostkihistoryczne.pl
Opinia publiczna w Polsce o wszystkim dowiedziała się 22 maja 1951 roku, czyli na cztery dni przed ratyfikowaniem przez Sejm umowy, która weszła w życie niemal natychmiast, bo 14 czerwca. 26 listopada 1951 roku granica polsko-radziecka została zmieniona.
Teraz możemy sobie zadać pytanie ile na tym straciliśmy? ZSRR szybko zaczęło wydobywać węgiel, który był pod ziemią na "zagrabionym" terenie. 15 milionów ton węgla rocznie na eksport to 1,8 mld dolarów zarobku. Warto też wspomnieć o losie tych, którzy mieszkali w "kolanie Bugu". Z dnia na dzień musieli opuścić tamten teren, który był także idealny do prowadzenia uprawy rolnej. Trafili w Bieszczady, gdzie te warunki nie były już tak dobre. W latach 60-tych dwudziestego wieku Solina i okolice zmieniły się diametralnie. Wszystko przez zaporę wodną i ogromne jezioro. Czy ta wymiana była dla nas opłacalna? Zobaczcie także pierwszą mapę Polski po drugiej wojnie światowej.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.