Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL z cennym eksponatem. Kim był major Hieronim Dekutowski? [FOTO]

- Do Muzeum trafiła bluza mundurowa majora Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, jednego z działających na lubelszczyznie legendarnych żołnierzy antykomunistycznego powstania. Ten dar jest jak relikwia, jeden z najcenniejszych eksponatów w zbiorach naszej placówki.

- mówi Jacek Pawłowicz, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.

Jak fragment munduru był przechowywany przez tyle lat. "Zapora" był świadkiem na ślubie jednego ze swoich podkomendnych i pożyczył mu na tę uroczystość swoją bluzę mundurową. Już nie zdążył jej od niego odebrać. Dzięki temu została ona przechowana. Prace konserwatorskie przeprowadziła prof. Anna Drążkowska.

KIM BYŁ MAJOR DEKUTOWSKI?

Hieronim Dekutowski urodził się 24 września 1918 roku w Dzikowie, który obecnie jest częścią Tarnobrzega, był najmłodszym z dziewięciorga dzieci Jana Dekutowskiego, piłsudczyka, który prowadził własny zakład rzemieślniczy w Tarnobrzegu. Matka Maria poświeciła swoje całe życie na wychowanie dzieci. Ojciec kształtował dzieci zgodnie z tradycją piłsudczykowską i podkreślał, jak ważny jest patriotyzm. Maturę zdał w 1939 roku, ale marzenia o studiach we Lwowie przerywa wybuch drugiej wojny światowej. Młody tarnobrzeżanin na ochotnika zgłasza się do armii, broni Lwowa i wraz żołnierzami przedziera się na Węgry, potem do Francji, a stamtąd jest ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W Anglii "Zapora" kończy Szkołę Podchorążych Piechoty i podejmuje niezwykle ważną życiową decyzję: postanawia zostać cichociemnym.

Kim byli cichociemni? To elita polskiej armii w okresie drugiej wojny światowej. 316 doskonale wyszkolonych żołnierzy, którzy byli zrzucani do okupowanej Polski i kierowali walką z okupantem. Po hitlerowcach, przyszła Armia Czerwona, a major Dekutowski widząc, co się dzieje z byłymi żołnierzami Armii Krajowej postanawia ponownie wrócić do konspiracji. Mimo przygniatającej przewagi komunistów major Hieronim Dekutowski stworzył prawie idealną siatkę konspiracyjną obejmującą całą Lubelszczyznę. Major Dekutowski został zdradzony przez Franciszka Abraszewskiego "Boruta" i wpadł w zasadzkę bezpieki 16 września 1947 roku. Okazało się, że była to skrzętnie przygotowana prowokacja ubecji, przez co nie udało się "Zaporze" oraz Władysławowi Sile-Nowickiemu, inspektorowi Inspektoratu Lubelskiego Wolność i Niezawisłość opuścić Polski. "Zapora" trafił do więzienia mokotowskiego w Warszawie, gdzie został stracony 7 marca 1949 roku. Pośmiertnie awansowany na stopień pułkownika.